ruhikizi

Evlilik, Aşk ve Kadın Erkek İlişkileri Üzerine Filmler

Muson Düğünü

muson düğünü, evlilik töreni, filmOrijinal adı: Monsoon Wedding
IMDB Puanı: 7.2/10
2001 - ABD, Hindistan, Fransa, İtalya, Almanya Tür: Dram, Komedi

Yönetmen: Mira Nair

Oyuncular: Roshan Seth, Lillete Dubey, Naseeruddin Shah, Kemaya Kidwai, Ishaan Nair

Konusu ve yorum: Hindistan, Yeni Delhi'de yapılan yarı-geleneksel bir Hint düğününü anlatan güzel bir film. Düğünün renkli, eğlenceli havası içinde çok kritik ve hassas bazı konulara bile girilmiş olması itibariyle dolu dolu bir film gerçekten.

muson düğünü, evlilikBizim kültürümüzde de yaygın olan görücü usulü (arranged) evlilik konusu, modernleşme sürecinde ama aynı zamanda geleneklerine bağlı bir kültür bağlamında ele alınmış. Aditi varlıklı ve geleneklerine bağlı bir ailenin kızıdır. Amerika’da yaşayan aile dostlarının oğlu Hemant'la evlenmesi ailesi tarafından ayarlanmıştır. Oysa Aditi'nin kendisinden yaşça büyük evli bir adamla ilişkisi henüz sonlanmış değildir. Bu ilişkinin bir yere gitmediğini fark etmiş ve ailesinin ayarladığı evliliği kabul etmiştir ama eski ilişkisini bitirmeyi de tam olarak başaramamıştır.

Üst üste seyrettiğim iki filmde de düğün gecesi bir başkasıyla yatan kadınları seyredince hazmetmekte zorlandığımı itiraf etmeliyim. Aditi, eski sevgilisiyle ilgili kafa karışıklığını olduğu gibi yeni tanıştığı nişanlısına anlatır. Hemant durumdan rahatsız olsa da, kızın dürüstlüğünden hoşlanır. Kendisinin de bir kaç yıl önce benzer bir durum yaşadığını ve eğer isterse birlikte bunun üstesinden gelebileceklerini söyler. Aditi de henüz tanıştığı bu adamdan etkilenmiştir ve devam etmeye karar verir.

Filmin bize bir sürprizi daha var. Aditi'nin kuzeni olan Rai, davetlilerden biri olan eski bir aile dostu tarafından çocuk yaşta tacize uğramıştır. Bu adam başka düğün sırasında küçük bir kızla fazla ilgilenince Rai duruma müdahale eder ve kızı kurtarmak için yaşadıklarını herkesin içinde anlatır. Rai'nin babası küçük yaşta öldüğü için Aditi'nin babası tarafından büyütülmüştür. Aile büyükleri durumu önce kabullenmek istemez ama ailesini ve çocuklarını çok önemseyen Aditi'nin babası dayanamayarak, tacizci konuğu düğünden ve evinden kovar.

Birçok din ve kültürde, evlilik kurumunun diğer kültürel normlar arasında önemli bir yeri vardır. Görebildiğim kadarıyla Hinduizm ve Hint gelenekleri batıda yaşayan Hinduların evlilik kararlarında kısmen de olsa halen etkili olmaya devam ediyor.

muson düğünü, filmHindu inancına göre evlilik (vivaha) iki kişi arasında bu yaşamla sınırlı olmayan kutsal bir beraberliktir. Hinduizm’e göre “Karma”ları iç içe geçtiği için iki ruh bir araya geliyor ve evleniyor. Geleneksel Hindularda kişi ancak kendi kastından birisiyle evlenebilir. Hindu kadın kocasına hizmet etmek için doğmuştur ve kocasının ölümünden sonra tekrar evlenemez. Evlenen kadının kendi anne babasıyla ilişkilerinin koparılması ya da azaltılması gerektiğine inanılır. Karı koca karşılıklı olarak kurtuluşa ermek istiyorlarsa aralarındaki sorunları bu dünyada çözmek zorundadırlar. Başlık parası Hint geleneklerinde yaygın bir uygulama ve gelinin ailesinin günler süren pahalı düğün masraflarını karşılaması gerekiyor. Bazı Hindulara göre evlilik törenlerinde mantra adı verilen nağmeli şiirler okunmazsa tören tamamlanmamış kabul ediliyor. Elbette bu gelenekler modern yaşamla birlikte büyük oranda değişikliğe uğramış durumda. Anladığım kadarıyla özellikle modern Hintliler kast sistemini önemsemiyorlar.

Bizim kültürümüzde olduğu gibi görücü usulü evlilik Hindularda bugün bile yaygın bir uygulama. Hint asıllı Amerikalılar için görücü usulü evlilik ayarlamak üzere hazırlanmış evlendirme siteleri bile var. Bu internet sitelerine gençler değil anne babalar üye oluyor. Önce gelin ve damat adayının anne babalarıyla yani dünür adaylarıyla tanışılıyor ve aday ve dünürler onaylanırsa bir sonraki aşamaya geçilerek gençler tanıştırılıyor. New York’lu bir gazeteci/yazar Anita Jain batılı çıkma normlarından (dating norms) hayal kırıklığı yaşayarak daha geleneksel yöntemlerle kendisine koca bulup evlenme macerasını “Anita’yla Evlenme” (Marrying Anita) adındaki kitabında anlatmış. Muson Düğünü filminde de benzer şekilde Amerika ve Avustralya’da yaşayan Hintlilerin memleketlerinden evlilik arayışı içinde olduğunu görüyoruz.

Farklı kültürleri tanımak isteyenlerin bu filmi seyretmelerini tavsiye ederim. Geleneksel değerleri önemseyen bir kültürde batılılaşma sürecinin kadın erkek ilişkileri ve evlilik üzerine etkileri açısından da seyretmeye değer. Ayrıca filmin geleneksel Hint danslarıyla süslü müzikal tadındaki renkli sahneleriyle çok keyifli olduğunu da eklemeliyim. İyi seyirler.

Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy