İstemediği Halde Sekse Rıza Gösterme

istenmeyen seks, sekse rıza, sekse hayır

Bu yazımda özellikle genç kızları ve kadınları ilgilendiren önemli bir konuyu "istenmeyen cinsel ilişkiye rıza gösterme" kavramını ele alacağım. Bu konuda bir şeyler yazmam gerektiğine “Aşkın İngilizcesi” filmini seyrettikten sonra karar verdim. Filmdeki genç kadın açıkça dile getirmese de yeni tanıştığı erkeklerle hemen ilk gecede yatmış olmaktan dolayı rahatsız oluyordu. Bunun üzerine bu fenomeni ele alan bilimsel makaleleri gözden geçirdim ve bu yazı ortaya çıktı.

İstenmeyen sekse rıza göstermek tecavüzden farklı bir kavram olmakla birlikte, tecavüze yakın bir yerde duruyor. Açıklayayım. Araştırmalara göre dört kadından birisi hayatlarında en az bir kez ya tecavüze uğruyor ya da tecavüz niyetli bir şiddete maruz kalıyor. (Koss, Gidycz, ve Wisniewski, 1987; Laumann, Gagnon, Michael, ve Michaels, 1994). Bu tecavüz ve tecavüz girişimlerinin azımsanmayacak bir yüzdesi tanıdık biri ya da hali hazırda arkadaşı olan birisi tarafından gerçekleşiyor. Walter (1997) sözel ve psikolojik baskı ile cinsel ilişkiyi istemediği halde rıza gösterenlerin yasal olarak tecavüz kapsamına girmese de “gri” bir alanda yer aldığını söylüyor.

İstemediği halde seks yapmak hiç de az görülen bir fenomen değil. Bazı araştırmalara göre cinsel olarak aktif olan üniversite öğrencilerinin üçte ikisi gerçekten istemedikleri halde en az bir kez seksi kabul etmek zorunda kaldıklarını ifade etmişlerdir. (Muehlenhard ve Cook, 1988) Walker, kadınların istemedikleri seksi kabul etmelerinin, seks yapmak için sürekli baskı yapılması, partneri memnun etme isteği ya da romantik bir ilişkide cinsel ilişkinin mutlaka olması gerektiği şeklindeki bir ön kabul nedeniyle gerçekleştiğini söylüyor ve genç bir kızın şu sözlerini aktarıyor: “Çocuk okuldaki bütün kızların istediği biriydi. Bütün kızlar bana imreniyordu. Ona daha yavaş olmamız gerektiğini söyledim. O da benim çocukça tavırlarımdan hasta olduğunu söyledi ve terk etmekle tehdit etti. İstediği kişiyi elde edebileceğini ima etti. Doğru olduğunu biliyordum. Tereddüt ettim çünkü beni terk edip bir başkasını bulacağından korktum. Ve ona izin verdim.” (Muehlenhard ve Schrag, 1991’den alıntı)

Wyatt ve Riederle’nin araştırmasında (1994) 18 yaşından önce cinsel ilişki yaşayan kadınların %52’si ilk cinsel deneyimlerinin cinsel dürtülerinden daha çok, ya arkadaşları ya da çıktıkları kişi tarafından gördükleri baskı, ya da merak nedeniyle olduğunu ifade etmişlerdir.

Muehlenhard ve Cook (1988) üniversite öğrencilerinin neden istemedikleri bir cinsel ilişkiye rıza gösterdiklerini araştırmışlar ve bir cinsel deneyimi olan üniversite öğrencilerinde %77 oranında istemedikleri bir cinsel deneyim yaşadıklarını bulmuşlardır. İstenmeyen cinsel ilişkiye rıza göstermenin en sık belirtilen nedenleri %38.7 oranında “şimdi ya da asla” şeklindeki bir düşünce, %29.2 oranında partnerinin ihtiyaçlarını tatmin etme ya da partnerini reddetmeme, %21 oranında alkol ya da ilaç etkisi ile, %11.5 oranında da partnerinin sözel baskısı nedeniyle olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmacılar bu yazılarında kadınların çoğunun önemsedikleri bir ilişkiyi sürdürebilmek için sekse rıza gösterdiklerini ileri sürüyorlar.

Cinsel saldırganlık olaylarında alkol kullanımı hem olayın tetikleyicisi olarak rol oynamakta hem de erkekler tarafından bir mazeret olarak kullanılmaktadır. (Richardson ve Hammock, 1991). Alkol kullanımı hem saldırganın inhibisyonlarını (süperegosunun baskısını) ortadan kaldırarak etkili olmakta hem de kadının riskli durumların farkına varmasını engelleyerek ve saldırıya karşı direnme gücünü azaltarak istenmeyen cinsel ilişkinin ortaya çıkmasına katkıda bulunmaktadır. (Abbey, 1991; Berkowitz,1992) Muehlenhard ve Linton araştırmalarında (1987) cinsel saldırıda bulunan üniversite öğrencilerinin 55% oranında olay sırasında alkol etkisi altında olduklarını bildirmişlerdir. Kadınlar da cinsel saldırı sırasında %53 oranında alkollü olduklarını belirtmişlerdir.

İstenmeyen sekse rıza göstermeye yol açan dolaylı bir baskı da erkeklerin uyarılmalarının normal olduğu ve bir kez uyarıldı mı durdurulamayacakları şeklindeki düşüncenin kabullenilmesi olduğu söyleniyor. Miller ve Marshall’in yaptığı ankette (1987) kadınların %22’si en azından bir kez erkek çok uyarıldığı için onu durdurmaya çalışmak faydasız olduğu için rıza gösterdiklerini söylemişlerdir.

Shotland ve Hunter (1995) yine üniversite öğrencisi bayanların %38.4’ünün istemedikleri sekse rıza gösterdiklerini ve bunlar içinde %52 oranında erkek uyarılmış olduğu için onu durdurmak istemediğini, %67 oranında erkeği hayal kırıklığına uğratmak istemediği için rıza gösterdiğini belirtmiştir.

Bütün bu çalışmalar tekrar tekrar aynı sonucu ortaya koymaktadır. Büyük oranda bu kadınlar cinsel istek dışındaki nedenlerle cinsel ilişkiye rıza göstermektedir. Small ve Kerns (1993) kendi ihtiyaçlarını bir yana bırakarak başkalarını memnun etmenin kültürel stereotipler ve sosyalleşme süreci içinde kadınlara atfedilen özellikler olduğunu söylüyor. Kadınlar böylece istemedikleri cinselliği kabul etmenin kadın olmanın gereği olduğunu düşünüyorlar.

Romantik ilişkilerinde çatışmadan kaçınmak için kadınlar kendilerine erkeklerin bakış açısından bakıyor ve kendi duygu ve istekleriyle bağlantıyı kaybediyorlar. (Tolman, 1994; Westkott, 1986). İlişkilerin başarısından kendilerini sorumlu tutuyorlar ve başarısızlık durumunda kendilerini suçluyorlar. Shotland ve Hunter (1995) kadınların ilişkinin en başında partnerleri kendilerini “normal” olarak algılasınlar ve bağlansınlar diye cinselliğe rıza gösterdiklerini söylüyor. İlişkinin daha ileri aşamasında ise partnerlerini hayal kırıklığına uğratmamak ve ilişkiyi riske atmamak için rıza gösteriyorlar.

Elbette bütün bu aktardığım çalışmalar kadınların cinsel istekleri olmadığı anlamına gelmiyor ama araştırmalar kadınların hiç de küçümsenmeyecek bir oranda istemedikleri deneyimler yaşabileceğini ve bunun gerekçelerini ortaya koyuyor. Kadınlarda da testosteron seviyesi cinsel istek üzerinde etkili ama kadınlarda cinsel isteğin davranışa yansıması cinsel dürtüden daha ziyade cinsel davranış üzerindeki sosyal kontrol tarafından belirleniyor (Udry ve Campbell, 1994).

Bu arada erkekler de kadınlardan farklı gerekçelerle istemedikleri cinsel deneyimler yaşayabiliyorlar. Erkeklerde istenmeyen seks genellikle gerçek bir erkeğin cinselliği istemek zorunda olduğu mitinden kaynaklanıyor. Yapılan bir araştırmada erkeklerin %16 oranında kendilerini kadınlar tarafından sekse zorlandıklarını hissettiklerini bildirmişlerdir. (Struckman-Johnson ve Struckman-Johnson, 1991). Ancak erkeklerin bu olaya tepkileri kadınların tepkisiyle karşılaştırıldığında negatif olmaktan ziyade nötr olmuştur. (Struckman-Johnson, 1988). Kadının erkeği cinsel ilişkiye zorladıkları senaryolar erkeklere gösterildiğinde, kadınların davranışlarını negatif ya da tehdit edici bulmamaktadırlar. (Struckman-Johnson ve Struckman-Johnson, 1993). Üstelik saldırgan kadın çekici olduğu sürece kuvvet kullanması kabul edilebilir olarak yorumlanmıştır erkekler tarafından. (Struckman-Johnson ve Struckman-Johnson (1994)

Kadın ve erkeklerin kendilerini istemedikleri halde seks yapmaya zorlamaları, cinsel eğitimde muhakkak ele alınması gereken bir kavram. Çünkü istenmeyen seksin cinsel yolla bulaşan hastalıklar, istenmeyen gebeliklerin yanı sıra benlik saygısını olumsuz etkilediğini biliyoruz. Anne babalar ve eğer varsa okullardaki cinsel eğitimden sorumlu olan öğretmenler, cinsel dürtüleri yok saymadan gençlerin dürtüleriyle ve sosyal ve arkadaş baskısıyla nasıl mücadele edebileceklerini öğretmekle sorumludur, genç kadınlar ve erkekler de cinsellik konusundaki baskıların farkına varmalı ve sorumluluk bilinci içinde dürtülerini eyleme dönüştürme ya da dönüştürmeme kararını vermelidirler.

Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy

Kaynaklar:

Abbey, A. (1991). Acquaintance rape and alcohol consumption on college campuses: How are they linked? Journal of the American College Health, 39, 165± 169.

Koss. M. P.. Gidycz, C. A.. ve Wisniewski, N. (1987). The scope of rape: Incidence and prevalence of sexual aggression and victimization in a national sample of higher education students. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 162-170.

Lanmann, E. O., Gagnon, J. H., Michael, R. T., ve Michaels, S. (1994). The social organization of sexuality: Sexual practices in the United States. Chicago: University of Chicago Press.

Miller, B., ve Marshall, J. C., (1987). Coercive sex on the university campus. Journal of College Student Personnel, 28, 38-47.

Muehlenhard, C. L., ve Cook, S. W. (1988). Men's self-reports of unwanted sexual activity. Journal of Sex Research, 24, 58-72.

Muehlenhard, C. L., ve Linton, M. A. (1987). Date rape and sexual aggre ssion in dating situations: Incidence and risk factors. Journal of Counseling Psychology, 34, 186± 196.

Muehlenhard, C. L., ve Schrag, L L. (1991). Nonviolent sexual coercion. In A. Parrot & L. Bechhofer, (Eds.), Acquaintance rape: The hidden crime (pp. 115-128). New York: Wiley.

Richardson,D. R., ve Hammock, G. S., (1991). Alcohol and acquaintance rape. In A. Parrot & L. Bechofer (Eds.) Acquaintance rape: The hidden crime. New York: Wiley.

Shotland, R. L., ve Hunter, B. A. (1995). Women's "token resistant" and compliant sexual behaviors are related to uncertain sexual intentions and rape. Personality and Social Psychology Bulletin, 21, 226-236.

Small, S. A., ve Kerns, D. (1993). Unwanted sexual activity among peers during early and middle adolescence: Incidence and risk factors. Journal of Marriage and the Family, 55, 941-952.

Struckman-Johnson, C. (1988). Forced sex on dates: It happens to men, too. Journal of Sex Research, 24, 234± 241.

Struckman-Johnson, C., ve Struckman-Johnson, D. (1994). Men’s reactions to hypothetical female sexual advances: A beauty bias in response to sexual coercion. Sex Roles, 31, 387± 405.

Struckman-Johnson, C., ve Struckman-Johnson,D. (1993). College men’s and women’ s reactions to hypothetical sexual touch varied by initiator gender and coercion level. Sex Roles, 29, 371± 385.

Struckman-Johnson, D., ve Struckman-Johnson, C. (1991). Men and women’s acceptance of coercive sexual strate gies varied by initiator gender and couple intimacy. Sex Roles, 25, 661± 676.

Tolman, D. L. (1994). Doing desire: Adolescent girls' struggles for/with sexuality. Gender and Society, 8, 324-342.

Udry, J. R., ve Campbell, B. C. (1994). Getting started on sexual behavior. In A. S. Rossi (Ed.), Sexuality across the life course (pp. 187-207). Chicago: University of Chicago.

Walker SJ. 1997. When "no" becomes "yes": Why girls and women consent to unwanted sex. Applied & Preventive Psychology 6: 157-166.

Westkott, M. (1986). The feminist legacy of Karen Homey. New Haven, CT: Yale University.

Wyatt, G. E., ve Riederle, M. H. (1994). Reconceptualizing issues that affect women's sexual decision-making and sexual functioning. Psychology of Women Quarterly, 18, 611-625.

Diğer Makaleler

» Giriş: Neden evleniyoruz? Evlilik nedenleri
» Yakın İlişkiler, Aşk ve Sevgi Nasıl Başlar
» Aşk ve sevgi
» Aşkın Psikolojisi
» Aşk ve Edebiyat: Aşkın Görünümleri
» Filozoflara Göre Aşk (Aşk ve Felsefe)
» Tanışma ve çıkma aşamasından evlilik teklifi aşamasına ilişkilerin başlangıcı
» Evlilik İçin İdeal Eş Seçimi - Evlilik Öncesi Değerlendirme
» Rus Gelin, Alevi Sünni, Türk Kürt ve İslami Evlilik, Evlilikte Din ve Kültür Faktörü
» Evlilikte psikolojik uyum ve kişilik
» Evlilik ve ilişkilerde yalan ve aldatma
» Evlilikte Aile, Para, İş ve Zaman Dengesi
» Evlilik İçin Hazır Olmak, Evlilik Eğitimi
» Evli Biriyle Evlenmeye Çalışmak! Evli Bir Erkek ya da Evli Bir Kadınla İlişki
» Evlilikte Eşitlik ve baskınlık: Kadın Erkek Eşitliği
» Evlilikte İletişim ve Öfke Kontrolü
» Evlilikte Stresle Baş Etmek İçin Zamanı Etkin Kullanma
» Boşanma
» Ruh ikizi (ruhikizi) ne demektir?
» Amerika ve İslami Evlilik Sitesi
» İnternette Arkadaşlık Siteleri'ne Girenlerin Psikolojisi
» Amerika’da Evlilik Sitesi ve Arkadaşlık Sitesi Üzerinden Tanışanlarla İlgili Rakamlar
» İnternette Evlilik Sitesi ya da Arkadaşlık Sitesi Gibi Ortamlarda Tanışan Hangi Çiftler Yüz Yüze İlişkilerinde Daha Başarılı Oluyorlar
» Bilimsel Evlilik Sitesi Nedir, Mutlu Bir Evliliği Öngörmek Bilimsel Olarak Mümkün müdür?
» İnternette Arkadaşlık Siteleri, Sosyal Ağlar ve Nezaket
» Televizyon Seyretme Davranışının ve Televizyon Programlarının Evlilik Üzerindeki Etkileri
» Evlilik Sözleşmesi ve Aşk
» Çok eşlilik mi Aldatma mı?
» Haber yorum: "Şişmanlayan Türkler çöpçatanlık sitesinden atıldı"
» Bu Çocuğun Babası Kim? Evlilik Sorunları, Psikolojik Sorunlar ve Babalık Testi
» Haber Yorum: “Meksika'da Kanun Koyucular Geçici Evlilik Yasa Tasarısı Hazırlıyor.”
» Seks Turizmi, Fahişelik ve Evlilik
» Haber yorum: “Evliler için kurulan yeni bir arkadaşlık sitesi, kadınların daha çok aldattığı sonucunu ortaya koydu.”
» Ten Uyumu ve Evlilik: Ten Uyumu Nedir?