ruhikizi

Sosyal Fobi

Sosyal Fobinin Bulgu ve Belirtileri

"Ve Rabia'nın hicabından taze yanakları gene eski nadide bir şarap gibi lal rengini alıvermişti."
H. E. Adıvar.
Sosyal fobinin belirtilerini bilişsel ve fizyolojik belirtiler olarak iki grupta inceleyebiliriz.

Bilişsel Belirtiler
Sosyal ortamlarda ya da bakışlar üzerinizde toplandığında aşağıdaki düşünceler (bilişsel çarpıtmalar) aklınızdan geçiyor olabilir.

· Konuşacak bir şey bulamayacağım
· Görünüşümü beğenmeyecekler
· Bana gülecekler
· Beni küçümseyecekler
· Benimle alay edecekler
· Bana kötü davranacaklar
· Beni dışlayacaklar / benimle arkadaşlık etmek istemeyecekler
· Aptal olduğumu düşünecekler
· Heyecanlandığımı anlayacaklar
· Söyleyeceklerim yanlış ya da aptalca olacak
· Beni beğenmeyecekler

↑ Sayfa Başı
Fizyolojik Belirtiler

Sosyal ortamlarda duyduğunuz rahatsızlığa aşağıdaki bedensel belirtilerden biri ya da daha fazlası eşlik ediyor olabilir:

· Kalp çarpıntısı (kalbinizin hızlı ve düzensiz çarpması)
· Kalbinizin yerinden çıkacak gibi olması (kuvvetle çarpması)
· Baş dönmesi
· Mide bulantısı
· Boğulacakmış gibi hissetme
· Boğazda düğümlenme hissi
· El ve ayakları sallama
· Bulanık görme
· Baş ağrısı
· Ürperme hissi
· Göğüste sıkışma
· Göğüste ağrı
· Kulak çınlaması
· Nefes almada güçlük hissi
· İshal
· Yüz kızarması
· Parmaklarda, ayakta, yüzde uyuşma
· Kendi vücudumun ya da çevrenin değiştiğini / yabancılaştığını hissetme
· Kas ağrısı

Bazen fizyolojik belirtiler sosyal anksiyeteden önce ortaya çıkabilir. Örneğin yüzdeki kırmızılık ile utangaçlığınız arasında bire bir ilişki olmasa da, kısa boylu ya da şişman olmak kişiliğimizi nasıl etkiliyorsa yüzünüzün kırmızılığı da benzer şekilde kişinin özgüveninde sorunlara ve dolaylı olarak sosyal fobiye zemin hazırlayabilir. Yüzdeki sosyal anksiyeteyle doğrudan bağlantılı olmayan kızarıklığın tedavisi için cerrahi yöntemler düşünülebilir. Sosyal anksiyete yüz kızarıklığına ikincil olarak ortaya çıkmış olsa bile, cerrahi bir tedaviden önce psikolojik tedavilerin uygulanması gerektiğini düşünüyorum. Fiziksel görüntü ne olursa olsun psikolojik bir yatkınlık olmadan sosyal fobinin gelişmesi zordur. Sosyal anksiyete azaldıktan sonra böyle bir cerrahi gerekli olmayabilir. Diğer yandan cerrahiyle yüz kızarıklığı yok edilse bile sosyal ortamlardaki rahatsızlık devam edebilir.

Terlemeye yatkınlık da yüz kızarması gibi dolaylı yoldan sosyal fobinin başlamasında rol oynayabilir. Ellerdeki terlemenin tiroit fonksiyon bozukluğu gibi sosyal fobiden başka tıbbi bir durumla ilişkili olup olmadığının araştırılması gerekli görülebilir. Bir psikiyatri uzmanının muayenesinden sonra gerekli görülürse dahiliye uzmanı, dermatolog tedaviye yardımcı olabilir.

↑ Sayfa Başı
Sıkıntı Yaşanılabilecek Ortamlar

Sosyal fobisi olan kişi aşağıdaki sıralanan ortamlardan bir ya da daha fazlasında kaygı hissedebilir ve/veya bu ortamlardan kaçınıyor olabilir. Bu ortamlarda bulunmayı başarsa bile bunu ancak yoğun bir sıkıntıya katlanarak yapabilir. Bu ortamlaran bir kısmı birçok insan için sıkıntı kaynağı oluşturabilir elbette ama sosyal fobisi olanlarda bu sıkıntı işlevselliği ve hayatı önemli derecede etkiler ya da kayıplara yol açar. Örneğin bu nedenle işini kaybedebilir ya da arkadaşlarıyla birlikte olma fırsatlarını kaçırabilir, işinde terfi etmesine engel olur ya da terfi etmeyi başarsa bile yeni pozisyonunda gerçek performansını gösteremeyebilir.

· Önceden hazırlanmaksızın bir toplantıda kalkıp konuşmak
· Seyirci önünde hareket, gösteri ya da konuşma yapmak
· Dikkatleri üzerinde toplamak
· Romantik ya da cinsel bir ilişki kurmak amacıyla birisiyle tanışmaya çalışmak
· Bir gruba önceden hazırlanmış sözlü bildiri sunmak
· Başkaları içerdeyken bir odaya girmek
· Kendisinden daha yetkili biriyle konuşmak
· Satın aldığı bir malı ödediği parayı almak üzere mağazaya iade etmek
· Çok iyi tanımadığı birisine fikir ayrılığı veya hoşnutsuzluğun ifade edilmesi
· Gözlendiği sırada çalışmak
· Çok iyi tanımadığı bir kişiyle yüz yüze konuşmak
· Bir eğlenceye gitmek
· Çok iyi tanımadığı birisinin gözlerinin içine doğrudan bakmak
· Yetenek, beceri ya da bilginin sınanması
· Gözlendiği sırada yazı yazmak
· Çok iyi tanımadığı bir kişiyle telefonla konuşmak
· Umumi yerlerde yemek yemek
· Evde misafir ağırlamak
· Küçük bir grup faaliyetine katılmak
· Umumi yerlerde bir şeyler içmek
· Umumi telefonları kullanmak
· Yabancılarla konuşmak
· Satış elemanının yoğun baskısına karşı koymak
· Umumi tuvalette idrar yapmak

↑ Sayfa Başı