Evlilik, Aşk ve Kadın Erkek İlişkileri Üzerine Filmler

Ölü Gelin

Evlilik ve aşk hakkında keyifli bir animasyon filmi.

Orijinal adı: Corpse Bride

2005 ABD, İngiltere - Tür: Animasyon, Fantastik, Müzikal

IMDB Puanı: 7.4/10

Yönetmen: Tim Burton, Mike Johnson

Senaryo: Tim Burton, John August, Caroline Thompson, Pamela Pettler

Seslendirenler: Johnny Depp, Helena Bonham Carter, Christopher Lee, Yekta Kopan, Danny Elfman

Konusu ve yorum: Evlilik ve aşk hakkında eğlenceli bir çizgi film. Hoşça vakit geçirmek için çocuklarınızla birlikte seyredebilirsiniz. Bazı sahnelerin bazı çocuklar için korkutucu olabileceğini de söylemem gerekiyor. Filmin konusu 19’uncu yüzyıl Avrupa’sında geçmektedir. Victor Van Dort, ekonomik durumu kötüye gitmekte olan aristokrat bir ailenin oğludur. Aile ekonomik durumdan kendilerini kurtarmak için oğullarını varlıklı ve soylu bir ailenin kızı olan Victoria ile evlendirmek üzere anlaşmıştır. On dokuzuncu yüzyılda özellikle soylular arasında yaygın olduğu üzere, bu evlilik öncesinde ne Victor’un ne de Victoria’nın fikri sorulmamıştır. Victor kendisini evliliğe hazır hissetmeyen utangaç bir genç adamdır. Gerçi Victoria’yı görünce ondan hoşlanır ve evlilik fikri hoşuna bile gider. Duyguları karşılıksız da değildir. Evlilik provalarında evlilik yeminini doğru düzgün söylemeyi bir türlü başaramaz. Sokaklarda gezerken kendi kendisine yemini tekrar edip durmaktadır. Bir mezarlıkta prova yaparken yanlışlıkla yüzüğü Ölü Gelin’in parmağına geçiriverir. Ölü Gelin, servet avcısı kötü bir adam tarafından evlilik vaadiyle kandırılmış ve evlilik töreninden hemen önce öldürülmüştür. Victor’un yanlışlıkla da olsa parmağına yüzük takarak evlilik yemini etmesiyle onu kocası kabul eder. Ölüler dünyasındaki arkadaşlarıyla birlikte Victor’u alı koyarlar. Filmin bundan sonrasında Victor ölüler dünyasından kaçmaya çabalıyor. Filmin sonunda ne olduğunu söylemeyeyim, eğlencesi kaçmasın.

Bu film vesilesiyle görücü usulü evlilikler hakkında birkaç çift laf edeyim. Günümüzde görücü usulü evlilik (arranged marriage) Türkiye de dâhil olmak üzere Japonya, Çin, Hindistan gibi ülkelerde uygulanmaya devam etmektedir. Bu geleneksel evlilik modelini savunanlar, anne babanın çocuklarını iyi tanıdıkları için, görücü usulüyle evlenen çiftlerin aşk evliliklerindekinden daha uyumlu olacağını ileri sürüyorlar. Bu düşünceyi destekleyenler aşk evliliklerinin “sıcak başlayıp soğuduğunu”, ayarlanan (görücü usulü) evliliklerin ise soğuk başlayıp ısındığını” söylüyorlar. Bu hipotezin gerçekten doğru olup olmadığını araştıran çalışmaların ise farklı sonuçlara ulaştığını söyleyebilirim. Yelsma ve Athappilly, görücü usulü ile evlenmiş 28 Hintli çift, aşk evliliği yapmış 25 çift ve anlaşma evliliği (companionate marriage) yapmış 31 Amerikan çifti karşılaştırmışlar. Bu çalışmada görücü usulü (arranged marriage) yapan çiftlerin uyum ölçeklerinden diğer çiftlerden daha fazla puan aldıkları ve evlilik doyumlarının daha yüksek olduğu saptanmış. Myers ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmada da görücü usulü ile evlenmiş Hintli çiftlerin eşini kendi seçmiş olan Amerikalı çiftlerle evlilik doyumu hatta hissettikleri aşk duygusu açısından farklı olmadıklarını bulmuşlar. Diğer yandan Çinli çiftlerle yaptıkları bir çalışmada Xu Xiaohe ve Martin King Whyte isimli araştırmacılar, aşk evliliği yapan çiftlerin evlilik doyumlarının daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Sanırım çalışmaların farklı sonuçlara ulaşması, görücü usulü uygulamasının farklı sosyokültürel gruplarda farklı şekillerde uygulanıyor olmasıyla alakalı. Görücü usulü uygulaması halen Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan Hintliler arasında da oldukça yaygın bir uygulama. Daha modern bir toplulukta ve şehirde yaşayıp görücü usulünü uygulayanlar, gencin evleneceği adayı ayarlasa da çocuklarının son kararı vermesine izin veriyor. Oysa daha kırsaldaki uygulamada, özellikle genç kızın fikri sorulmadan evlilik gerçekleşebiliyor. Son kararı kendisi verenlerde muhtemeldir ki, zaman içinde aşk ve uyum gerçekleşirken, gönülsüz olarak evlenenler içinde sonradan mutlu bir evlilik kurmayı başaranlar daha az oluyor. Bu hipotezimi destekleyen bir çalışmaya henüz rastlamadım. Bu eğlencelik bir çizgi film, ciddi yorumlarımı daha fazla uzatmayayım. İyi seyirler.

Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy

Kaynaklar:

Yelsma, P., & Athappilly, K. (1988). Marriage satisfaction and communication practices: Comparisons among Indian and American couples. Journal of Comparative Family Studies, 19, 37–54.

Xu Xiaohe ve Martin King Whyte. Love Matches and Arranged Marriages: A Chinese Replication. Journal of Marriage and Family 1990; (3): 709-722.

Jane E. Myers, Jayamala Madathil, and Lynne R. Tingle. Marriage Satisfaction and Wellness in India and the United States: A Preliminary Comparison of Arranged Marriages and Marriages of Choice. Journal of Counseling & Development, 2005 (83); 183–190.